Blockchain nedir?

Blockchain nedir?

Blok zinciri, karmaşık kriptografik protokoller aracılığıyla birbirine bağlanan sözde bloklarda depolanan bir tür veritabanı veya bilgi topluluğudur. Bunlar, blok zincirinde depolanan verilerden ödün vermeyi neredeyse imkansız hale getirir. Bunun nedeni, bir blokta yapılan herhangi bir değişikliğin diğer bloklardaki verileri hemen bozmasıdır, bu nedenle birisinin bir şeyi değiştirmeye çalıştığı açıktır. Bu, blockchain’i kurcalamaya açık hale getirir. Daha önce kaydedilen veriler güncellenebilir ancak geriye dönük olarak değiştirilemez. Bu, tüm bilgilerin bir zaman damgası sayesinde izlenebileceği, herhangi bir noktada tekrar kontrol edilebileceği ve bir tür dijital parmak izi işlevi görebileceği anlamına gelir.

Blockchain, onu diğer daha geleneksel veritabanlarından ayıran başka özelliklere sahiptir. Bunlar genellikle blok zincirinin üç direği olarak kabul edilir.

Blockchain Sütunları

Blockchain‘in üç ana özelliği vardır:

1. Değişmezlik
2. ademi merkeziyetçilik
3. şeffaflık

Bunlar blok zincirinin temelleridir, ancak blok zincirlerle oluşturulmuş kripto para birimlerini garanti eden şeyler de güvenlidir. Bu ilkeleri anlamadan blok zinciri teknolojisini gerçekten anlayamayacağınızı söylemek güvenlidir. Her birine bir göz atalım.

1. Değişmezlik

Değişmezlik, bir şey oluşturulduktan sonra değiştirilemeyeceği anlamına gelir. Bu, blok zincirine eklenen bir bloğun özelliğidir: bir kez sistemin parçası olduğunda, daha fazla değiştirilemez.

Blok zincirindeki değişmezlik, karma adı verilen bir süreçle sağlanır. Hashing bazı verileri alır ve sağlama toplamı adı verilen belirli bir çıktı verir. Aynı algoritmayı kullanarak aynı verileri her karıştırdığınızda, dijital imza görevi gören aynı sonucu alırsınız. Hash’in en büyük avantajı tersine mühendislik yapılamamasıdır: hash alıp o hash’i üretmek için kullanılan bilgiyi alamazsınız.

Bir blok zincirinde hash, hem şu anda kullanımda olan bloktan hem de zincirdeki önceki bloktan gelen bilgiler kullanılarak üretilir. Bu onları birbirine bağlar: biri bir bloktaki verileri değiştirmeye çalışırsa, tüm karmalar değişir ve diğer tüm bloklardaki verileri kullanılamaz hale getirir. Hash’ler artık geçerli olmadığı için blok zinciri, teşebbüs edilen değişikliği reddeder.

Başka bir deyişle, bu veri bütünlüğünü garanti eder. Bu arada değiştirilmediğini bildiğiniz için blok zincirinde depolanan bilgilere her zaman başvurabilirsiniz. Elbette bilgiler güncellenebilir ancak bu yeni bir bloğa eklenir. Bu, geçmişini güvenilir bir şekilde izleyebilmenizi sağlar ve dolandırıcılığı önleme işlevi görür. Ek olarak, sahtekarlığın kanıtı olarak hizmet edebilir: Kimin neyi ne zaman yaptığını kanıtlayabilir, tarafsız bir bilgi kaynağı olarak hizmet edebilir. Tabii ki, bazı bilgilerin blok zincirinde olması, bunun doğru olduğu anlamına gelmez – ancak bu durumda, hata yapan biri izlerini kapatamaz.

Ancak blok zincirinin sahibi isterse izlerini kapatabilir mi? Hayır. Bu bizi blockchain’in bir sonraki önemli yönüne getiriyor.

2. Yerelleşme

Ademi merkeziyetçilik, yetki ve sorumluluğun tek bir merkezi otoriteden tüm katılımcılara devredilmesidir. Bir blok zincirinde bu, hiç kimsenin bir başkasının patronu olarak hareket edemeyeceği anlamına gelir. Her katılımcı diğerleriyle eşit düzeydedir.

Tabii ki, bu gerçek dünyada o kadar kolay uygulanmıyor. İnsanların karar verme yeteneklerini artırmak için çeşitli kimlikler oluşturma yeteneği gibi önemli hususlar vardır. Bu aslında Sybil saldırısı adı verilen iyi bilinen bir manipülasyon taktiğidir. Bu tür olasılıklardan kaçınmak ve insanların belirli bir dereceye kadar mahremiyetlerini korumalarına izin vermek için bir blok zinciri ağında kullandığınız güç miktarı diğer faktörlere bağlıdır. Bunlar konsensüs algoritmasına göre değişir: Bitcoin’de bu sizin hesaplama gücünüze bağlıdır, ancak Cardano veya Ethereum 2.0 gibi diğerlerinde, tuttuğunuz jeton sayısına bağlıdır.

Yerelleşmenin çeşitli faydaları vardır:

• Eşler arası iletişim: Merkezi olmayan bir sistemde aracı yoktur. Birine Bitcoin ağı üzerinden para göndermek istiyorsanız, bunu bankalar ve diğer merkezi finansal hizmetlerde olduğu gibi üçüncü bir taraf yerine doğrudan yaparsınız.
• Güvenlik: Veriler tek bir noktada depolanmadığından, bunun yerine tüm katılımcılar arasında paylaşıldığından, bir blok zincirini gerçekten hackleyemezsiniz.
• Veri mutabakatı: tüm veriler tek bir yerde ve katılımcılar arasında dağıtıldığında, herhangi bir yanlış veri (ya dürüst bir hata yoluyla ya da kötü niyetli bir girişim olarak) hızlı bir şekilde tanınabilir ve düzeltilebilir.
• Verimlilik: Bir düğüm veya katılımcının sistemini güncellemesi gerekiyorsa veya gücü kesilirse, ağ her zamanki gibi devam edebilir. Bunun nedeni, bir kişiye veya hatta bir grup insana bağlı olmamasıdır.
• Güvensizlik: Önceki tüm faktörlerin yanı sıra blok zincirinin değişmezliği sayesinde, iyi çalışacağını bilmek için ağdaki başka birini tanımanız gerekmez.

Bu faydalar birbirine uyar ve blockchain’in adalet ve eşitlik için çabalayan ünlü ortamını yaratır.

3. Şeffaflık

Her şeyin olduğu gibi blok zincirinde saklanması ve değiştirilememesi, bu verilerin çoğunun herkes tarafından görülemeyeceği anlamına gelmez. Bu nedenle şeffaflık teknolojinin üçüncü direğidir: herkes her işlemi ve ilgili tüm bilgileri sözde blok kaşifleri aracılığıyla görebilir.

Ancak bu, bu bilgilerin bundan sorumlu kişi veya şirkete kadar kolayca izlenebileceği anlamına gelmez. Örneğin, Bitcoin kullandığınızda kişisel bilgilerinizi kimseyle paylaşmak zorunda değilsiniz (kripto para borsaları farklı bir canavardır). Size kendi adresi olan bir cüzdan atanır ve bu adres, cüzdandan para transfer ettiğinizde blokta depolanan bilgilerdir.

Ancak “izlenmesi zor” imkansız anlamına gelmez. Borsalar gibi blok zinciri kullanan birçok şirket, işlemlerini görebilmeniz için cüzdan adreslerini herkese açık tutar. Bu, blok zincirinden önce neredeyse duyulmamış bir hesap verebilirlik düzeyi eklediğinden önemli bir husustur.

Benzer bir şey bireyler için de geçerlidir. Bir borsaya kaydolmak için Müşterinizi Tanıyın (KYC) sürecinden geçtiyseniz, borsadaki cüzdan adresiniz adınıza ve diğer bilgilerinize bağlı olacaktır. Bu bilgi hala blok zincirinin kendisinde görünmeyecektir. Yine de, bir düzenleyici sürecin parçası olarak (örneğin, kötü niyetli eylemlerden şüpheleniyorsanız) veya hack’ler ve diğer ihlaller yoluyla borsadan elde edilebilir.

Blockchain Nasıl Çalışır?

Blok zincirinin temellerini anlamak, teknolojinin nasıl çalıştığını anlamaya yardımcı olur. Şeffaf, değişmez ve merkezi olmayan bir veritabanı olduğunu zaten belirledik. Tüm katılımcıların buna erişimi vardır, bu da dağıtılmış olmasını sağlar. Yani bir değişiklik yapmak istediğinizde, örneğin bir arkadaşınıza biraz BTC gönderin, aşağıdakiler olur:

• Bir işlem yaratırsınız. BTC’yi kimin ve ne kadar aldığı gibi ilgili tüm bilgileri eklersiniz.
• Ağ ücretini ödersiniz. Bu, işleminizi bir sonraki bloğa dahil ettiğiniz için madencilerin ödülünün bir parçasıdır.
• İşleminiz bir bloğa eklenir. Bu blok, konsensüs algoritmasına (madenciler, doğrulayıcılar vb.) bağlı olarak, bunu yapma hakkını kazanan katılımcı tarafından oluşturulur. Ağ ücretiniz ne kadar yüksek olursa, diğerlerinden önce dahil olma olasılığınız o kadar yüksek olur, böylece işleminiz daha hızlı sonuçlanabilir.
• Blok, blok zincirine eklenir. Önce yukarıda belirtilen hash işleminden geçer. Blok eklendikten sonra artık değiştiremezsiniz (bu, alıcı paranızı size geri göndermeye karar vermedikçe işleminizi geri alamayacağınız anlamına gelir).

Blok zincirine bir blok ekleme süreci, fikir birliği algoritması adı verilen başka bir faktöre bağlıdır. Hangi katılımcının bir sonraki bloğu ekleyeceğine (ve ödülleri alacağına) karar vermek için kullanılırlar. Birkaç farklı fikir birliği algoritması vardır, ancak en yaygın olanlardan ikisi şunlardır:

• Proof of Work (PoW): Bitcoin tarafından kullanılır, bir bulmacanın (“madencilik” olarak da bilinir) çözülmesini ve bulmacayı çözen ve herkesin bloğu ekleyen ve alan kişi olduğunu bilmesini sağlayan ilk katılımcı veya madenciyi içerir. ödül.
• Proof of Stake (PoS): Ethereum’un bir sonraki sürümü tarafından kullanılan, karar veren katılımcılar doğrulayıcı olarak bilinir ve sahip oldukları jeton sayısına göre seçilir. Doğrulayıcılar, bir blok eklemek ve ödülü almak için seçilmek için sahip oldukları coinlerin bir kısmını stake etmek zorundadır ve kötü niyetli davranmaya çalışırlarsa hisselerini kaybederler.

Ağdaki bir katılımcıya düğüm de denir. Üç ana düğüm türü vardır:

• Hafif Müşteriler , blok zincirinin kendisi çok büyük olma eğiliminde olduğundan, yalnızca ihtiyaç duyabilecekleri temel bilgileri içeren blok zincirinin yalnızca yüzeysel bir kopyasını tutarlar;
• Tam Düğümler , blok zincirinin tam bir kopyasını tutan ve böylece boyutundan bağımsız olarak blok zincirinde depolanan tüm bilgilere erişimi olanlardır; ve
• Madenciler veya Doğrulayıcılar , ağın fikir birliği mekanizmasına bağlı olarak işlemleri doğrulama hakkını alabilen düğümlerdir