Sabit Coin Nedir ? Stabil Coinler Hangileri
Kripto para ekosisteminin oluşmasından bu yana, kripto para birimleri, volatiliteye sahip yatırım araçları olarak kabul edildi. Bu özelliklerinden dolayı, kripto para birimleri kısa süre içerisinde hızlı fiyat artışları veya düşüşleri yaşayarak, yatırımcılar için oluşan riskler nedeniyle bazı durumlarda kripto para birimlerinin günlük mal ve hizmetlerde kullanılmasını engelledi.
İşte bu noktada stabil coinler ortaya çıktı. Stabil coin fikrinin altında yatan amaç, ABD doları veya İngiliz Sterlini gibi bir itibari para birimine veya istikrarlı bir fiyata sahip başka bir finansal ürüne “sabitlenmiş” veya bağlı bir para birimi oluşturmak yatırımcıyı fiyat dalgalanmalarından koruyacaktır. Sabit coinler, değeri başka bir yatırım aracının fiyatına sabitlenen bir kripto para türüdür. Bu nedenle bu kripto para birimlerinde “stabil” terimi kullanılır. Örneğin, ABD dolarına sabitlenmiş bir sabit coin hatasız çalışırsa, her zaman 1 ABD doları değerinde olmalıdır.
Ancak yaşanan son gelişmeler her sabit coin projesinin başarılı olamayacağını gösterdi. Geçtiğimiz yıl yaşanan bir sabit coin olarak piyasaya sürülen TerraUSD’nin %99,9 değer kaybetmesi, her sabit coin projesinin fiyat istikrarını garanti edemeyeceğini gösterdi.
Bu makalemizde kripto para ekosisteminde bulunan farklı stabilcoinleri yakından inceleyeceğiz sabit coin nedir ? stabil coin nedir ? sorularına cevap vereceğiz ve stabil coinler hangileri konusunu ele alacağız .
Sabit Coin Nedir ?
Sabit coinler, ABD doları, Türk lirası gibi temel bir varlığın değerine sabitlenmiş, zaman içinde sabit bir fiyatı korumak için tasarlanmış kripto para birimi türüdür. Sabit coinler, kripto para birimlerinin volatiliteli hareketlerinden korunurken aynı zamanda kripto paraların tüm faydalarını sunmayı hedefliyorlar.
Kripto paraların toplam piyasa değeri, bir gün içerisinde milyarlarca dolar artabilir veya düşebilir. En iyi kripto para birimi olan Bitcoin (BTC) bile geçtiğimiz yıldan bu yana %67 değer kaybetti.
ABD doları veya Euro gibi itibari para birimlerinde bu türde bir fiyat oynaklığı yaşanmıyor. Stabil coinler, kısaca fiat para birimlerinin tokenize edilmiş bir versiyonu olarak tanımlanabilir. Teorik olarak, ABD dolarına endekslenmiş bir stablecoin, hem bir blok zinciri üzerinde oluşturulacak hem de her zaman bir dolar karşılığında işlem görecek bir kripto para birimidir.
Stabil Coinler Hangileri
Merkezi Stabil Coinler
Stabil coinler, para birimine veya altın gibi bir emtiaya sabitlenir ve sabit fiyatlarını korumak için farklı mekanizmalar kullanırlar. En yaygın iki yöntem, bir yedek varlık havuzunu teminat olarak tutmak veya kripto para biriminin arzını kontrol etmek için algoritmik bir formül kullanmaktır.
Tether (USDT): Tether piyasaya sürülen ilk stabilcoinlerden biridir ve kripto para endüstrisinde yatırımcılar tarafından en çok kullanılan stabil coindir. Gerçek dolar rezervinin bulunduğunu iddia etmektedir.
Bir bankanın kasasında güvenli bir şekilde korunan bu rezerv ile yatırımcılar, gerçekten bir birim Tether’in bir dolar değerinde olduğuna inanırlar. Ancak Tether’i piyasaya süren Tether Ltd, sabit coinin gerçekten bankalarda bulunan rezervlerle desteklendiğini bugüne kadar kesin olarak kanıtlayamadı.
Gemini Dollar (GUSD)/Paxos Dollar (PAX)/USDC: Winklevoss ikizleri, blockchain girişimi Paxos ve kripto borsası Coinbase tarafından geliştirilen bu sabit coin projeleri Tether’ın yaşadığı sıkıntılar göz önüne alındığında kurumsal yatırımcılar tarafından tercih edilmeye başlandı. Ayrıca bu projeler Wall Street firmaları tarafından yakından denetlenmiştir ve yerel düzenleyici rejimlerle uyumludur.
Algoritmik Stabil Coinler
Algoritmik stabil coinler, token arzını kontrol eden algoritmalar aracılığıyla fiyatlarını 1 dolara sabitlerler.
TerraUSD (UST), kısa süre içerisinde en çok tercih edilen algoritmik sabit coin olmayı başardı ve 5 Mayıs’ta zirvesinde 18,7 milyar doları aşan bir piyasa değerine ulaştıktan sonra hızla düşmeye başladı.
TerraUSD’nin fiyatı, Terra ekosisteminde yer alan bir diğer kripto para birimi olan Luna’nın basılması ve yakılması yoluyla 1 $ olarak sabit kalıyordu. Ancak bu mekanizma kısa bir süre içerisinde “ölüm sarmalı” olarak bilinen duruma maruz kaldı, yaşanan panik ile yatırımcılar elindeki tüm Terra’ları satmayı çalıştı ve sonunda Luna ile birlikte TerraUSD %99,9 değer kaybetti.
Dai (DAI): Merkeziyetsizlik özelliği ile diğer sabit coinlerin önüne geçen Dai kripto para ekosisteminin en çok tercih edilen sabit coinlerinden bir tanesidir. Blockchain şirketi MakerDAO tarafından piyasaya sürülen DAI, değeri 1 ABD dolarına sabitlenmiş bir ERC20 tabanlı bir kripto para birimidir ve Ethereum zincirleri arasındaki transferler için kullanılmaktadır.
Yukarıda saydığımız sabit coin projeleri ABD dolarına endeksliyken çeşitli ons altın gibi, diğer varlıklar tarafından desteklenen kripto para birimleri ortaya çıktı. Bu projelere örnek olarak ; Tether Gold (XAUT), DigixDAO (DGD), Paxos Standard (PAXG) verilebilir.
Stabil Coinlerin Geleceği
Stabil coin ekosisteminin 130 milyon dolarlık piyasa değeri ve daha geniş finansal sistemi etkileme potansiyeli göz önüne alındığında, düzenleyiciler tarafından incelenmeye ve denetlenmeye başlandı.
2021 yılında Uluslararası Menkul Kıymetler Komisyonları Örgütü (IOSCO), stabil coinlerin ödeme sistemleri ve finansal piyasa altyapısı olarak düzenlenmesi gerektiğini açıkladı. Atılan adımlar bununla sınırlı kalmadı ve politikacılar sabit paraların daha sıkı düzenlenmesi gerektiğini açıkladı. Örneğin, 2021 yılında kripto para takipçilerinin sıkça ismini duyduğu Senatör Cynthia Lummis , sabit para ihraç eden şirketlerin düzenli olarak denetlenmesi çağrısında bulunurken, diğer politikacılar stabil coin ekosisteminin banka benzeri düzenlemeler ile denetlenmesi gerektiğini söylüyor.
Bu makalemizde sabit coin ekosistemini yakından inceledik ve sabit coin nedir ? stabil coinler hangileri ? sorularına cevap verdik. Peki siz sabit coinlere yatırım yapıyor musunuz? Kripto para ekosistemindeki gelişmeleri yakından takip etmek istiyorsanız sitemizin kripto para bloguna göz atabilirsiniz.
